Romeinse pannen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Romeinse pannen, ook bekend als 'tegula en imbrex', zijn een type dakbedekking uit de oudheid bestaande uit platte pannen (tegulae) met opstaande randen en halfronde pannen (imbrices) die de naden tussen de platte pannen afdekken om een waterdicht geheel te vormen.
Omschrijving
Het systeem van tegula en imbrex werd reeds in de Griekse en Romeinse oudheid toegepast voor dakbedekking. De tegula is een veelal rechthoekige, platte dakpan met opstaande stroken aan de lange zijden. De imbrex is een halfronde pan, vaak iets taps toelopend, die over de stootvoegen van de naast elkaar liggende tegulae wordt geplaatst. Dit zorgt voor een effectieve afvoer van regenwater. Traditioneel werden deze pannen gemaakt van gebakken klei. Aan de dakvoet werd soms een antefix geplaatst om de opening van de onderste imbrex te bedekken, vaak voorzien van decoratie. Het overlappende karakter van dit systeem, 'imbrication' genoemd, wordt nog steeds gebruikt in moderne dakbedekking.
Geschiedenis
De terracotta dakpan werd in het 3e millennium v.Chr. uitgevonden in het Oude Griekenland. Verschillende types ontwikkelden zich, waaronder het Korintische type dat bestond uit platte dakpannen met opstaande randen en een afdekpan in de vorm van een omgekeerde V. Dit type werd later overgenomen door de Etrusken en de Romeinen, die de platte pannen 'tegula' en de halfronde afdekpannen 'imbrex' noemden. Dakbedekking met tegula en imbrex was wijdverbreid in de Romeinse provincies en is de voorloper van de middeleeuwse monniken- en nonnenpannen. In Nederland kwamen dakpannen, waaronder terracotta pannen, voor het eerst naar Nederland tijdens de Romeinse periode, maar raakten na de Romeinse tijd tijdelijk in onbruik om pas in de Middeleeuwen, mede door stadsbranden, weer populair te worden.
Vergelijking met monniken en nonnenpannen
De monniken en nonnen-dakpannen uit de middeleeuwen worden op een vergelijkbare manier gelegd als de tegula en imbrex. Beide systemen maken gebruik van overlappende, halfronde pannen (de 'monnik' of imbrex) die de naden van de onderliggende pannen (de 'non' of tegula) afdekken.
Vergelijkbare termen
Holle pannen
Gebruikte bronnen: